Om bewijsbeslag te mogen leggen moet aan bepaalde wettelijke vereisten zijn voldaan. In dit tweede deel van de blogreeks over het leggen van beslag op digitale bescheiden gaan we hier dieper op in. Om bewijsbeslag te mogen leggen dien je voorafgaand aan het beslag een verzoekschrift in te dienen bij de rechter waarin je vraagt om “beslagverlof” te verlenen. Pas als de rechter verlof heeft verleend kan de deurwaarder op pad voor het daadwerkelijk leggen van het bewijsbeslag.

Vereisten voor beslagverlof met betrekking tot digitale bescheiden

1 Precieze omschrijving van de digitale bescheiden: in het verzoekschrift moeten de in beslag te nemen digitale bescheiden zo precies mogelijk worden omschreven. Het beslag mag niet leiden tot een zogenaamde 'fishing expedition'. Hiermee bedoelen we een dusdanig breed en vaag omschreven verzoek dat het verzoek niet voldoende is afgebakend en geen duidelijke reden geeft waarom de gevraagde informatie relevant is voor de zaak. Het doel bij een fishing expedition lijkt meer te zijn het verkrijgen van zoveel mogelijk informatie in de hoop dat er iets bruikbaars tussen zit, in plaats van gericht te zoeken naar specifieke relevante documenten of bewijsmateriaal. In onze volgende blog in deze reeks gaan we verder in op de bepaalheidseis. Hoe kun je dit vormgeven bij een bewijsbeslag op digitale bescheiden?

2 Stellen van de rechtsbetrekking: tussen de eiser en de wederpartij moet sprake zijn van een rechtsbetrekking. Van een rechtsbetrekking is bijvoorbeeld sprake als partijen een overeenkomst hebben gesloten. Er kan ook sprake zijn van een rechtsbetrekking op grond van de wet. Bijvoorbeeld als een derde een onrechtmatige daad pleegt waardoor een ander schade lijdt. Voor de onderbouwing van het verzoek tot betaling van schadevergoeding kan bewijsbeslag worden gelegd. Hierbij moet worden aangetoond dat de rechtsbetrekking voldoende aannemelijk is. Dit vereiste moet niet dusdanig worden uitgelegd dat degene waar bewijsbeslag wordt gelegd de wederpartij van de eiser moet zijn. Je kunt ook bewijsbeslag leggen bij een derde. Hiervoor is wel vereist dat de wederpartij ook afgifte van die derde had kunnen vorderen op grond van de rechtsverhouding tussen hen.

3 Aantonen van belang en noodzakelijkheid: de eiser moet aantonen dat hij voldoende belang heeft bij het leggen van het bewijsbeslag. Dit houdt in dat er gegronde vrees moet zijn dat de bescheiden verloren gaan en dat de beoogde bewijsvoering niet op een andere, minder ingrijpende wijze kan plaatsvinden. De rechter zal hierbij de belangen van de betrokken partijen afwegen. Het te verkrijgen bewijs moet daarnaast kunnen dienen als bewijs voor de door eiser gestelde feiten en de daaraan gerelateerde rechtsgevolgen. Is hiervan geen sprake dan heb je als eiser geen belang bij afgifte van de stukken en zal de rechter het verzoek tot het leggen van bewijsbeslag afwijzen.

Vereiste verzoek tot inzage in beslag genomen bescheiden

Zoals in onze de blog over digitaal bewijsbeslag is toegelicht betekent een beslagverlof niet dat je de in beslag genomen e-mails, documenten of andere digitale bescheiden als beslaglegger ook mag inzien. Hiervoor moet een separate vordering worden ingesteld. Dit kan in kort geding. Ook kan worden verzocht om een voorlopig deskundigenoordeel aan de hand van de beslagen informatie. Hierbij kan en zal in veel gevallen geheimhouding worden opgelegd. De vordering tot inzage wordt getoetst aan de hand van dezelfde vereisten als die gelden voor het beslagverlof zoals hiervoor uiteengezet. Afhankelijk van de hoeveelheid in beslag genomen informatie en de vertrouwelijkheid van de gegevens zal strenger worden getoetst.

Conclusie

Het verkrijgen van verlof voor bewijsbeslag op digitale bescheiden vereist naleving van de algemene bepalingen voor conservatoir beslag en specifieke processuele voorwaarden. Deze omvatten onder andere een nauwkeurige omschrijving van de bescheiden, het stellen van de relevante rechtsbetrekking en het aantonen van het belang en de noodzakelijkheid van het beslag. In de volgende blog zullen we dieper ingaan op de bepaaldheidseis voor het leggen van bewijsbeslag.