In juridische geschillen kan het van groot belang zijn om bewijsmateriaal veilig te stellen. Bewijsbeslag is daarvoor een effectieve maatregel. Met het verkregen digitale bewijs kan de eiser de gestelde vordering verder onderbouwen. Denk bijvoorbeeld aan een vordering tot betaling van schadevergoeding omdat een partij of werknemer bedrijfsgeheimen met derden deelt, onrechtmatig concurreert of een derde die een overeenkomst niet nakomt. Het doel van het leggen van bewijsbeslag is ervoor te zorgen dat belangrijk bewijsmateriaal niet verloren gaat of gewijzigd wordt. In deze blogreeks behandelen we specifiek het leggen van bewijsbeslag op digitale bescheiden.
Wat bedoelen we met digitale bescheiden bij een bewijsbeslag?
Met "digitale bescheiden" bedoelen we alle vormen van informatie en documenten die elektronisch worden opgeslagen. Dit kunnen bestanden zijn zoals documenten, afbeeldingen, video's, geluidsopnames, e-mails, databases, spreadsheets en andere digitale gegevens. Door de steeds verdergaande digitalisering neemt het aantal bewijsbeslagen op digitale bescheiden toe. Waar vroeger alles werd geprint, wordt tegenwoordig veelal enkel digitaal gewerkt als gevolg waarvan een beslag op digitale bescheiden steeds waardevoller is geworden voor de praktijk.
Grondslag voor bewijsbeslag
In zaken over intellectuele eigendomsrecht (IE-zaken) kon reeds beslag worden gelegd op digitale bescheiden op grond van een wettelijke basis (art. 1019b Rv jo. Art. 1019c Rv). Of je ook bewijsbeslag kon leggen op digitale bescheiden voor andere vorderingen was lange tijd onduidelijk. In 2013 besliste de Hoge Raad dat het leggen van conservatoir beslag ook in andere gevallen, niet zijnde IE-zaken, mogelijk was. Als gevolg hiervan kan ook voorafgaand aan een procedure bewijsbeslag worden gelegd om te bezien of bijvoorbeeld een vermoeden over onrechtmatige concurrentie of overtreding van een concurrentiebeding of geheimhoudingsbeding klopt. Daarmee vormt het bewijsbeslag op elektronisch opgeslagen informatie een krachtig middel.
Betekent een bewijsbeslag ook een recht op inzage?
Als een verzoek tot het leggen van bewijsbeslag wordt toegewezen betekent dit niet dat eiser daarmee ook direct de digitale bescheiden mag inzien of daar afgifte van kan verkrijgen. Om dit te bewerkstelligen, moet de beslaglegger een aparte vordering tot inzage, afschrift en/of uittreksel indienen. Deze vordering kan overigens ook in kort geding worden ingesteld.
Conclusie
Het leggen van bewijsbeslag op digitale bescheiden is mogelijk en kan zeer waardevol zijn om vorderingen in rechte te onderbouwen. De hoofdregel is immers “wie stelt moet bewijzen”. Daarmee is de eiser in een gerechtelijke procedure altijd als eerste aan zet. Gezien de aard van sommige vorderingen, bijvoorbeeld het overtreden van een geheimhoudingsbeding of het ontplooien van onrechtmatige concurrerende activiteiten kan het lastig zijn om sluitend bewijs te verkrijgen. Een bewijsbeslag op digitale bescheiden kan daarbij helpen, maar daarmee is de eiser er nog niet. In onze volgende blog gaan we dieper in op de vereisten waaraan het verzoek tot het leggen van beslag aan moet voldoen.