Door ontslag op staande voet komt de arbeidsovereenkomst per direct ten einde. Vanwege de verstrekkende gevolgen voor werknemers (geen baan, geen inkomen en meestal ook geen uitkering) bevat de wet strikte regels voor deze vorm van ontslag. Die regels zijn opgesteld ter bescherming van de positie van werknemers, maar ook aan de belangen van werkgevers is gedacht. De werkgever heeft vaak recht op schadevergoeding als hij een werknemer op staande voet ontslaat. In dit artikel vertellen we u hoe dat werkt.

Op grond van de wet is de veroorzaker van een ontslag op staande voet aan de andere partij een schadevergoeding verschuldigd. In de meeste gevallen zal dit de werknemer zijn, omdat ontslag op staande voet bijna altijd door de werkgever wordt gegeven vanwege een fout van de werknemer. Die schadevergoeding is verschuldigd als het ontslag op staande voet is ingegeven door opzet of schuld van de werknemer.

Wat is het doel van de schadevergoeding?

De schadevergoeding strekt ter compensatie van het nadeel dat de werkgever lijdt als hij een werknemer op staande voet moet ontslaan. Dat nadeel kan bijvoorbeeld zijn dat bepaalde werkzaamheden moeten worden uitbesteed of afgezegd, of dat er een vervanger moet worden ingehuurd. De wetgever wil voorkomen dat dit per geval concreet moet worden becijferd en heeft een algemene regel gemaakt die deze schade compenseert. Het gaat dan om een gefixeerd bedrag ter hoogte van het loon dat werknemer tijdens de opzegtermijn zou hebben verdiend. Maar gaat het dan om de door werkgever of werknemer in acht te nemen termijn? De Hoge Raad heeft onlangs in een uitspraak nog maar eens bevestigd dat het gaat om de door werknemer in acht te nemen opzegtermijn.

Hoe wordt de schadevergoeding berekend?

Ter illustratie kijken we naar een praktijkvoorbeeld. Werkgever heeft een werknemer in dienst voor een salaris van EUR 3.215,- bruto per maand (incl. vakantiegeld). Het betreft een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd en op basis van de cao geldt een opzegtermijn voor werknemer van 2 maanden en voor werkgever van 4 maanden. Op enig moment ontslaat werkgever de werknemer op staande voet omdat deze werknemer een klant en een collega fysiek heeft belaagd. De werkgever kan bij ontslag op staande voet aanspraak maken op een gefixeerde schadevergoeding van EUR 6.430,- bruto.

Een praktische oplossing is om de gefixeerde schadevergoeding als werkgever te verrekenen met de aan werknemer nog verschuldigde eindafrekening. Zorg in dat geval voor een duidelijke verrekeningsverklaring en correcte financiële afwikkeling. De bruto schadevergoeding dient te worden verrekend met de bruto eindafrekening.

Werkgever: let op de vervaltermijn!

De vordering uit schadevergoeding moet binnen heel korte termijn veilig worden gesteld, om te voorkomen dat dit recht wordt prijs gegeven. De wet verbindt aan deze vordering een korte vervaltermijn van twee maanden na het ontslag op staande voet. Binnen die termijn moet werkgever ofwel de betaling innen ofwel zijn vordering aan de rechter voorleggen. Het is ook mogelijk dit recht veilig te stellen door binnen de vervaltermijn over te gaan tot verrekening van de schadevergoeding met de eindafrekening. Een tip is om dit direct aan te kondigen in de brief waarin het ontslag op staande voet aan de werknemer wordt bevestigd. De juiste woordkeuze en afwikkeling luistert daarbij nauw, dus aarzel niet om hierover juridisch advies in te winnen.

Heeft u een situatie die mogelijk in aanmerking komt voor ontslag op staande voet? Leest u dan vooral dit artikel waarin Hanneke Hamelink diverse praktische en juridische tips geeft die van pas komen bij het geven van ontslag op staande voet.