Dat procederen om uw gelijk te behalen een dure aangelegenheid kan zijn, is algemeen bekend. Maar aan welke verschillende kosten moet u precies denken? Wat kost een advocaat? Wat is griffierecht precies? En betaalt de wederpartij uw advocaatkosten op het moment dat u gelijk krijgt? In een reeks van blogs zullen verschillende procedurele kosten worden toegelicht. In deze blog komen de advocaatkosten aan bod.

Uurtarief

Advocaten rekenen voor hun werkzaamheden meestal een uurtarief, waarvan de hoogte afhangt van het aantal jaren ervaring en van het specialisme van de advocaat, maar ook van het kantoor waar de advocaat werkzaam is. Tarieven zijn niet algemeen vastgesteld en kunnen per kantoor worden bepaald. Het is gebruikelijk dat advocaten conform het vooraf aangegeven uurtarief rekenen en vooraf een schatting maken van het aantal uren dat zij met de zaak bezig zullen zijn, hoe lastig dat ook is. Een juiste schatting valt niet altijd te maken: iets wat lijkt op een eenvoudige incassoprocedure kan uitmonden in langdurig juridisch getouwtrek en een ogenschijnlijk zeer ingewikkelde zaak kan met één brief al zijn opgelost. Ook valt niet te voorzien of de rechter na een dagvaarding, een conclusie van antwoord en een mondelinge behandeling voldoende weet om een uitspraak te kunnen doen: soms wordt een deskundige ingeschakeld of moet toch een getuigenverhoor worden gelast. In dat geval moet de advocaat extra werkzaamheden verrichten, waar dus ook extra kosten aan verbonden zijn. Indien u deze onzekerheid wilt voorkomen, kunt u vragen of uw advocaat een vaste prijsafspraak wil maken. Personen met een laag inkomen hebben in veel gevallen recht op gesubsidieerde rechtsbijstand (toevoeging), waarbij de overheid een gedeelte van de advocaatkosten betaalt.

Procesmonopolie

Conform het in Nederland geldende procesmonopolie is het verplicht om in bepaalde procedures een advocaat in te schakelen. Bij de kantonrechter kunt u zonder advocaat terecht – en ook in het strafrecht geldt de regel dat de verdachte zijn eigen verdediging mag voeren. Bij de civiele rechter voor handelszaken, in hoger beroep tegen het vonnis van de kantonrechter of bij het aanvragen van een faillissement en in veel andere gevallen is de bijstand van een advocaat wel vereist. Het idee achter het procesmonopolie is dat advocaten de poortwachters zijn van het recht en dat zij bij uitstek degene zijn die de belangen van hun cliënten voor het voetlicht kunnen brengen bij de rechter.

Wie draagt de advocaatkosten bij een gewonnen zaak?

U heeft de rechtszaak gewonnen: gefeliciteerd! Toch betekent dit in veruit de meeste gevallen niet dat uw wederpartij – de verliezer – nu moet opdraaien voor alle door u gemaakte advocaatkosten. Bij een veroordeling in de proceskosten wordt de staffel van de liquidatietarieven aangehouden, in de vorm van punten die steeds een bepaald bedrag waard zijn. In de praktijk houdt dit in dat vaak slechts een klein deel van de gemaakte advocaatkosten zullen worden vergoed. Dit liquidatietarief is ingesteld met de gedachte dat een veroordeling in de daadwerkelijke advocaatkosten in veel gevallen tot onredelijke situaties zal leiden. Om die reden omvat de vergoeding van de kosten slechts een klein onderdeel van de daadwerkelijk gemaakte advocaatkosten. Meer over de proceskostenveroordeling leest u in onze derde blog in deze reeks.

Kortom: de door u te maken advocaatkosten zijn per zaak verschillend en kunnen niet altijd op voorhand worden ingeschat. Het verdient dan ook de voorkeur om goede afspraken met uw advocaat te maken over het financiële plaatje. In de volgende blog komt een andere procedurele kostenpost aan de orde: het griffierecht.