Het zijn onzekere tijden, niet in de laatste plaats voor ondernemend Nederland. De coronacrisis overleven was (en is) voor veel ondernemers al een enorme uitdaging en daar komen nu de oplopende grondstofprijzen en met name de fors oplopende energieprijzen nog eens bij. Tot op heden heeft dat nog niet geleid tot een golf aan faillissementen, maar die golf wordt nog wel verwacht. Niet alleen vanwege de nieuwe uitdagingen waar ondernemers zich mee geconfronteerd zien en nog gaan zien en het feit dat de overheidssteun is geëindigd, maar ook omdat men verwacht dat er een correctie zal plaatsvinden op het historisch lage aantal faillissementen tijdens de coronacrisis. Het risico dat u te maken krijgt met een faillissement van uw contractspartij en daarbij als schuldeiser met oninbare facturen achterblijft zal derhalve toenemen. Bent u voorbereid op een toenemend aantal faillissementen in uw zakelijke omgeving? Heeft u bijvoorbeeld helder welke mogelijkheden er zijn om daar preventief (bij het contracteren met uw wederpartij of bij de wijze waarop u uw organisatie financiert) op in te spelen? En heeft u helder welke mogelijkheden u heeft om uw rechten veilig te stellen of uw schade te beperken op het moment dat uw contractspartij failliet gaat en er nog onbetaalde facturen zijn? In deze blog bespreken wij een aantal aandachtspunten.

1. Raadpleeg de overeenkomst

De afspraken die u heeft gemaakt met uw contractspartij zijn vastgelegd in de tussen partijen gesloten overeenkomst (en de eventueel daarop van toepassing zijnde algemene voorwaarden). Dit is het uitgangspunt voor de vraag welke rechten en mogelijkheden u heeft. In die overeenkomst kunnen namelijk allerlei rechten zijn toegekend, uitgebreid of juist ingeperkt. Denk bijvoorbeeld aan de mogelijkheid om de overeenkomst op te zeggen, de mogelijkheid om uw verplichtingen op te schorten, de mogelijkheid om aanvullende zekerheid te verlangen (al dan niet van derden), een retentierecht in te roepen, een beroep op eigendomsvoorbehoud te doen of u te beroepen op verrekening. Het startpunt bij het in kaart brengen van uw mogelijkheden is derhalve de overeenkomst en hetgeen partijen daarin zijn overeengekomen.

2. Is er (specifieke) regelgeving van toepassing op de overeenkomst?

U kunt bepaalde rechten, bevoegdheden en/of verplichtingen hebben op grond van de wet. Denk bijvoorbeeld aan het wettelijke recht van reclame of de wettelijke bevoegdheid tot verrekening, maar denk bijvoorbeeld ook aan de mogelijkheid om de bestuurder van uw contractspartij aansprakelijk te stellen op grond van bestuurdersaansprakelijkheid. In sommige gevallen kunnen partijen contractueel van de wettelijke bepalingen afwijken (als sprake is van aanvullend recht) en in sommige gevallen kunnen partijen daarvan niet afwijken (als sprake is van dwingend recht). Om de rechten en/of bevoegdheden ten volle te kunnen benutten is het in veel gevallen noodzakelijk dat u de juiste stappen op de juiste momenten zet. Let daar dus goed op en schakel tijdig een specialist in die met u meekijkt. Naast algemene bepalingen in de wet heeft de wetgever, voor bepaalde overeenkomsten, bovendien ook specifieke regelgeving vastgesteld. Denk aan regelgeving bij huur- en arbeidsovereenkomsten, maar ook aan minder voor de hand liggende voorbeelden zoals agentuur- en vervoersovereenkomsten. Ook deze regelgeving kunnen u bepaalde rechten en/of bevoegdheden toekennen en ook hiervoor geldt dat deze aanvullend of dwingend van toepassing kunnen zijn.

3. Specifieke bepaling bij het totstandkomen van de overeenkomst

Als u nog in de contractonderhandelingen zit kunt u met het oog op het risico van een golf aan faillissementen alvast enkele specifieke bepalingen in het contract laten opnemen. Denk daarbij aan de bepaling dat u aanvullende zekerheid mag verlangen bij dreigende insolventie of liquiditeitsproblemen of aan een bepaling waarin aan u een verruimde mogelijkheid tot verrekening wordt toegekend. Het vooraf regelen van zekerheid kan uw positie in een faillissement sterk verbeteren en in sommige gevallen zelfs voorkomen dat u met lege handen achterblijft. Wij kijken als gespecialiseerde advocaat contractenrecht indien u dit wenst graag met u mee.

4. De overeenkomst wijzigen of aanvullen

Ook als u de overeenkomst met uw wederpartij al heeft getekend zijn er nog mogelijkheden. Neem als een faillissement dreigt contact op met uw wederpartij om afspraken te maken om uw risico’s te beperken. Dit geldt zeker als u zelf nog uw verplichtingen uit hoofde van de overeenkomst moet nakomen waardoor uw risico bij een faillissement nog groter wordt. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de situatie waarin u nog een grote partijen goederen moet leveren aan uw contractspartij die al in financiële problemen verkeert. Als u niet levert komen mogelijk de ondernemingsactiviteiten van uw wederpartij stil te liggen waardoor een faillissement zal zijn gegeven, maar u wilt ook niet meer risico lopen dan u mogelijk al doet. Samen met uw wederpartij kunt u aanvullende afspraken maken om uw positie te beschermen zodat tegemoet wordt gekomen aan de belangen van beide partijen. Dit is overigens niet geheel zonder risico. Het kan zijn dat als een faillissement volgt, een curator deze gewijzigde afspraken kan aantasten op grond van pauliana waardoor u er geen beroep op kunt doen. Een gespecialiseerde advocaat mee laten kijken bij het vastleggen van wijzigingen op een overeenkomst in verband met een mogelijk risico op faillissement is dus essentieel. Wij zoeken graag met u naar de beste oplossing.